Niet de zorg opschalen maar evenementen afschalen. De GHOR Zaanstreek-Waterland en zorgpartners doen aan omdenken om de veiligheid tijdens evenementen te bevorderen. Irma Weijs van de GHOR pleit met haar collega’s voor evenementen die zich aanpassen aan de omstandigheden. Daarvoor heeft zij in coproductie met de uitvoerende partijen een de-escalatieladder ontwikkeld.
‘Het is merkwaardig dat bij incidenten bij extreem warm weer eigenlijk verwacht wordt dat de zorg ambulances blijft sturen’, stelt Irma. ‘Is het niet logischer dat om te draaien en te kijken naar maatregelen die organisaties kunnen nemen om slachtoffers te voorkomen?’
‘Na de Dam tot Damloop in 2019. Hoewel het warmer was dan verwacht, zouden alle 45.000 deelnemers gewoon starten. Uitgebreide medische ondersteuning, negen ambulances en meerdere koelbaden stonden klaar. Vele deelnemers kregen een hitteberoerte en moesten naar het ziekenhuis. Met het ambulance-bijstandsplan zijn in totaal twintig ambulances voor 46 ritten voor zeer acute situaties ingezet, waarmee je de zorg flink belast.’
‘Inderdaad, want iedereen heeft recht op zorg. Het kan niet zo zijn dat inwoners op een ambulance moeten wachten omdat er in Zaandam een sportevenement is. Risico’s als hitteletsel kun je niet helemaal uitsluiten, maar we willen wel graag dat organisaties als het ware zelf hun broek ophouden. Dat ze zelf maatregelen bedenken én nemen om hitteberoertes te voorkomen. Bijvoorbeeld door goede voorlichting aan deelnemers. Starten als het ’s morgens nog koel is. Meer water verstrekken langs de route. Of de tijdwaarneming stoppen, zodat fanatieke lopers niet het uiterste van zichzelf vergen. Want het waren veelal de fitte, goed getrainde deelnemers die de koelbaden nodig hadden.’
‘Op basis van objectieve feiten als temperatuur en luchtvochtigheid, wetenschappelijk onderzoek en regionale operationele input hebben we een de-escalatieladder opgesteld. Met kleurcodes van wit, groen, geel, oranje en rood tot aan afgelasting bij code zwart en maatregelen die de organisatie boven bepaalde temperaturen kan nemen. Zo ga je van onderbuikgevoelens naar objectieve beslissingen. Je haalt de emotie uit de discussie en maakt het makkelijker maatregelen daadwerkelijk uit te voeren. De eerste mensen die een hitteberoerte krijgen, vormen als het ware de kanaries in de mijn, het signaal dat er meer volgen. Om de aanpak te borgen, hebben we ‘bestuurlijke uitgangspunten Dam tot Damloop’ ontwikkeld en deze worden in de driehoek vastgesteld. Inmiddels wil ook het Nederlands Rode Kruis onze de-escalatieladder voor andere evenementen gebruiken. Dat maakt ons ontzettend trots. Maar het belangrijkste is dat de Directeur Publieke Gezondheid, de evenementenorganisator, de Veiligheidsregio en de gemeente dit initiatief omarmen en laten zien dat we allemaal hetzelfde willen.’